1 lipca 1967 roku dwóch socjologów amerykańskich Barney G. Glaser i Anselm L. Strauss opublikowali książkę, podsumowującą ich refleksje nad przebiegiem procesu badawczego, zatytułowaną The Discovery of Grounded Theory: Strategies for Qualitative Research. Do dnia dzisiejszego książka ta nie zestarzała się ani trochę i wciąż rozpala wyobraźnię badaczy, stanowiąc jedną z najczęściej cytowanych pozycji metodologicznych w socjologii i naukach społecznych i wskazując rytmy praktyk terenowych i analitycznych. Autorzy dostarczyli badaczom terenowym klarownych algorytmów postępowania, określając procedury pracy z danymi, sposoby ich kodowania, a przede wszystkim, pokazując krok po kroku, w jaki sposób można z systematycznie gromadzonych danych wygenerować teorię socjologiczną.
Okładka pierwszego wydania The Discovery...
W tym roku mija więc 50 lat, odkąd praca ta zaczęła formatować myślenie o procesie generowania i analizowania danych w socjologicznych badaniach jakościowych. Z okazji półwiecza rozwoju metodologii teorii ugruntowanej w grudniu tego roku odbędzie się specjalna jubileuszowa konferencja pt. Metodologie jakościowe - stan badań pół wieku po Odkrywaniu teorii ugruntowanej organizowana przez:
Sekcję Socjologii Jakościowej i Symbolicznego Interakcjonizmu Polskiego Towarzystwa Socjologicznego
Zakład Socjologii Kultury Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Katedrę Socjologii Organizacji i Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego w Łodzi oraz
Katedrę Administracji i Socjologii Akademii Pomorskiej w Słupsku
Jednodniowa konferencja odbędzie się 9 grudnia 2017 r. w Ustce. Jak piszą organizatorzy w dokumencie Call for Papers:
W przeciągu półwiecza wiele się zmieniło zarówno w zakresie wykorzystania samej metodologii teorii ugruntowanej (wykształciło się kilka jej odmian) jak i podejścia do badań jakościowych, które, jak zauważa m.in. Adele Clarke (2006)- przeżywają swój renesans, przez co ich ustalone metody są odczytywane od nowa.
Wśród badaczy jakościowych nierzadką praktyką jest wybiórcze wykorzystywanie metod teorii ugruntowanej w tzw. studiach mieszanych (Vagan 2009, Bahora i in. 2009, Cagle, Wells 2008). Jak podkreślają M. Birks i J. Mills, takie „hybrydowe” użycie metod zdarza się i jest wskazane, choć ważny jest wtedy dokładny i przejrzysty ich opis celem uzyskania wiarygodności pracy. Badacze używający jako nadrzędnej metodologii fenomenologii, studium przypadku, badań historycznych, etnografii, czy action research, różnym stopniu wykorzystują wyodrębnione elementy MTU. Zdarzają się też studia deklarujące zastosowanie teorii ugruntowanej w całości, jednak prowadzone bez konsekwencji w tym względzie. Wspomina o tym Glaser, wprowadzając m.in. termin grounded description.
Na konferencji chcielibyśmy zgromadzić środowisko badaczy różnych dyscyplin wykorzystujących MTU podjąć refleksję na temat dzisiejszej kondycji badań i zidentyfikować kierunki w jakich rozwijana jest MTU - w Polsce i na świecie.
Sugerowana problematyka wystąpień:
Tematyka, obszary rzeczowe dominujące w badaniach wykorzystujących MTU. Przykłady projektów;
Przykłady badań wykorzystujących metody MTU wybiórczo;
Problemy warsztatowe (i inne) pojawiające się w trakcie badań z wykorzystaniem MTU;
Podejście klasyczne, konstruktywistyczne i ugruntowane teoretyzowanie. Jaki paradygmat dominuje we współczesnych projektach MTU? Czy pojawiają się nowe kierunki? Kwestia zasadności podobnych rozróżnień (za Judith Holton);
Czym jest MTU dla badaczy jakościowych wykorzystujących inne metodologie, czy i jak uznają swój „dług” względem Glasera i Straussa?
MTU a dane/badania ilościowe - współzależność, propozycje połączeń
Wizualna teoria ugruntowana; wizualność w badaniach jakościowych.
Na konferencję upamiętniającą 50-lecie opublikowania książki Odkrywanie teorii ugruntowanej - zaprasza Komitet organizacyjny w składzie:
Prof. dr hab. Krzysztof Konecki, Lodz University
Dr hab. Marek Gorzko, prof. Pomeranian Academy in Slupsk
Prof. Andrea Salvini, Università di Pisa
dr hab. Anna Kacperczyk, Lodz University
dr hab. Rafał Wiśniewski, prof. Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
dr Łukasz Marciniak, Lodz University
mgr Agata Rozalska, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw
oraz dr Izabela Bukalska, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw – sekretarz konferencji.