W 2019 roku ukazała się mała książeczka Antony Bryanta omawiająca różne podejścia we współczesnej teorii ugruntowanej, zatytułowana The Varieties of Grounded Theory.
Powstała ona w trakcie prac nad drugim wydaniem podręcznika Sage poświęconego teorii ugruntowanej. Wydanie pierwsze nosiło tytuł The SAGE Handbook of Grounded Theory (Bryant, Charmaz 2007). Drugie dodaje w swoim tytule, współczesne rozwinięcia teorii ugruntowanej The SAGE Handbook of Current Developments in Grounded Theory (Bryant, Charmaz, 2019). Tony Bryant jako współredaktor tego opasłego tomu miał dostęp do wszystkich tekstów, recenzował je, korygował, dyskutował z ich autorami. W efekcie praca nad nimi pozwoliła mu wypracować w miarę klarowny obraz współczesnych praktyk analityczno-badawczych bazujących na teorii ugruntowanej.
Autor wchodzi w polemikę z tekstami podręcznika, sytuuje je w świecie badaczy spod znaku GTM, przede wszystkim jednak stara się dostarczyć czytelnikowi ramy poznawczej, w której owe zróżnicowane podejścia do teorii ugruntowanej mogłyby stać się czytelne i zrozumiałe. Podejmuje więc próbę określenia ich wzajemnych relacji, omówienia ich współzależności oraz występujących różnic i kontrastów, oferując czytelnikowi wgląd w to, jak obecnie myśli się o teorii ugruntowanej i jak się ją realizuje w praktyce.
Jak pisze Bryant w swojej książce "GTM zawsze stanowiła rodzaj wyzwania dla badawczej ortodoksji i nie wykazuje w tym względzie żadnych oznak osłabienia". Jednocześnie, tak samo jak cała sfera współczesnych badań jakościowych, teoria ugruntowana doświadcza licznych nowych wyzwań, takich jak wprowadzenie narzędzi komputerowych, rola badacza w procesie wytwarzania wiedzy, ich relacje z osobami badanymi/ współbadaczami czy status wyników badań oraz ich roszczenia do wiedzy. Autor wymienia w odniesieniu do MTU kilka rozpoznawalnych trendów, takich jak:
• dyskusje na temat CAQDAS [wspomaganego komputerowo oprogramowania do analizy danych jakościowych];
• badania w czasach Big Data;
• charakter rozumowania abdukcyjnego;
• badania prowadzone w różnych kulturach i subkulturach;
• oraz sposoby, w jakie naukowcy powinni odnosić się do kwestii nierówności i sprawiedliwości społecznej.
Siedem rozdziałów książki układa się kolejno w opowieść o teorii ugruntowanej jako o rodzinie różnych wariantów i sposobów jej uprawiania.
1. GTM – rodzina wariantów (GTM – A Family of Variants)
2. Podstawowa charakterystyka GTM (The Core characteristic of GTM)
3. GTM z logicznego punktu widzenia (GTM from a Logical Point of View)
4. Paradoksy GTM (GTM Paradoxes)
5. Rdzenność (Indigeneity)
6. Zagadnienia dotyczące uczniów i uczenia się (Student and Learning Issues)
7. GTM, pragmatyzm i sprawiedliwość społeczna (GTM, Pragmatism and Social Justice)
Zachęcamy do lektury!
Comments